Co widzisz na powyższym zdjęciu? Szczęśliwą mamę i jej nowonarodzone dzieciątko? Wielką radość i błogość?
Żadne z powyższych nie ma tu miejsca. Nowonarodzona jest kangurowana przez swoją ciocię (tak, to ja). Radość i szczęście mogłyby być bohaterkami tej fotografii, ale nie były, bo stery przejęła depresja, odbierając tej chwili całą jej magię i podniosłość.

To dzięki niej moment, którego tak wyczekiwałam, przeszedł obok mnie niemal obojętnie.
I choć chorowałam już od kilku tygodni, codziennie budząc się z rozczarowaniem, że znów przede mną kolejny dzień – właśnie wtedy tak dobitnie zrozumiałam, że oto zostało mi zabrane moje dotychczasowe życie. Życie pełne miłości, szczęścia, wdzięczności i połączenia z innymi ludźmi.

********

W gabinecie psychiatry pękam, gdy słyszę diagnozę. Niby wiedziałam wcześniej, że dolega mi to, co mi dolega, ale kiedy lekarka mówi do mnie: ma pani depresję, czuję jak rozpadam się na kawałki.
Dlaczego ją mam? Przecież niczego mi w życiu nie brakuje. Przecież umiem doceniać, nie sięgam tęsknie po coraz więcej i więcej, umiem być tu i teraz, więc dlaczego do jasnej cholery choruję na niechęć do życia?!
Jest też we mnie rozczarowanie, bo wolałabym składać się z miłości i wzniosłych idei, nie zaś neuronów i substancji biochemicznych. Tak, tak, wiem, że to się łączy, ale kiedy ciało postawiło mi opór, ja stanęłam w zadziwieniu nad jego znaczeniem dla mojej codzienności.


I jeszcze wstyd. To czuję. Jestem u psychiatry. 

Psychiczna jakaś.
Do wariatkowa trafił.
Psychol.
Nienormalny.

Wszystkie te zasłyszane i gromadzone przez całe życie określenia innych ludzi nagle bombardują moją głowę. W ostatnim czasie kilka bliskich mi osób zmagało się z depresją, ale o NIKIM z nich nie pomyślałam w ten sposób.
O sobie tak myślę. Coś ze mną nie tak.

– To zwykła choroba, nie jest pani winą – dodaje psychiatra, widocznie doświadczona tysiącami reakcji innych pacjentów. Te słowa przynoszą ulgę, choć nie odpowiadają na pytanie: jak z moją chorobą mają żyć bliscy? Dzieci, na które warczę, mąż, od którego odsunęłam się na zimny biegun, przyjaciółki, w których zaczęłam widzieć życiowych wrogów?

*******

Kiedy się zaczęło? Nie mam pojęcia. Pamiętam, kiedy złapałam, że TO trwa. Byłam na Mazurach w konfiguracji: ja i moje dzieci plus przyjaciółka i jej przychówek. Pływałam, bo lubię; dzień był wietrzny i fala uderzyła mnie w twarz, odbierając na chwilę oddech. Wypłynęłam dość daleko i uzmysłowiłam sobie, że gdybym zaczęła potrzebować odetchnąć i odpocząć, nie mam gruntu ani niczego, na czym można się oprzeć. Zaczęłabym tonąć.
I nieźle, pomyślałam wtedy. Mogłabym umrzeć przypadkowo, całkiem chyba szybko i być może nie bardzo boleśnie.
Myśl przyszła, i już nie odeszła. Uczepiła się i nie dawała mi spokoju do końca lata. Ilekroć wchodziłam do jeziora, zastanawiałam się, czy to będzie ten dzień.

Lato minęło, przyszła jesień, a wraz z nią każdego dnia coraz gorsze zdanie na swój temat. Do niczego się nie nadaję. Nikt mnie nie potrzebuje. Niczego nie potrafię.

Znajomi i bliscy radzą: idź na terapię. Poszukaj lekarza. Weź leki.
Wiem, że powinnam, wiem, że to może pomóc, ale nie jestem w stanie. Ktoś sugeruje: jeśli nie dla siebie, to może dla dzieci, dla męża?
O nie, nie ta droga. Ciągle robię coś dla kogoś. Albo zechcę dla siebie, albo wcale.

Tylko, że dla siebie nie chcę, bo nie mam miłości za grosz.

Najbardziej zaś przytłaczające okazało się poczucie, że nie zasługuję na nic. Skoro jestem wredna, marudna i przybita, to nie ma dla mnie miejsca wśród ludzi.
Skoro nic nie mogę dać, nie otrzymam również niczego. Skoro nie chcę podjąć leczenia, poszukać pomocy, to sama jestem sobie winna.


Zasklepiam się w tej skorupie i zamierzam w niej przetrwać do końca swojego świata, który w sumie dla mnie  już się skończył.

Wtedy oni po kolei siadają przy mnie. Najpierw ona, pisząc:
Od jakiegoś czasu myślę sobie, że zamiast szukać rozwiązań, terapii i innych sposobów na wyciągnięcie Cię… to chciałabym pobyć z Tobą w tej dziurze. Bo chyba tego zabrakło… zatrzymania się przy tym, przy Tobie.

Potem ktoś jeszcze. I jeszcze. Oni są gotowi siedzieć przy mnie trzymając za rękę, nie chcą mnie zmuszać, zmieniać, popychać. Mówią: ciężko tam, ciemno, jesteśmy z tobą.

Poczucie, że nie muszę, sprawia, że chcę – decyduję się na leczenie.


Odważam się też poprosić o pomoc grupę znajomych, z którymi wymieniamy się opieką nad dziećmi. Nie dam rady się zajmować waszymi, a chcę pomocy dla siebie. Nie wiem na jak długo, może kilka dni, może parę miesięcy.
Odzywają się natychmiast. Przekładają swoje grafiki, piszą ciepłe słowa.

I potem jest jeden gest, który otula mnie ciepłem i rozmiękcza jak stojące pół dnia w mleku płatki.

Zawożę córki na JumpArenę, tam spotykają się z koleżankami, mają się bawić przez godzinę, jednak okazuje się, że jedna z moich jest za mała, bym mogła opuścić salę i zająć się swoimi sprawami.
Tata koleżanek, dobry znajomy, podejmuje szybką decyzję: zostanę z nimi. Nie umawialiśmy się tak, ale robi to. Widzi moją przerażoną minę (jak to, ja powinnam zostać, nawet jeśli nie mam siły!) i podchodzi, kładzie mi rękę na ramieniu i mówi: jest ok, wszystko w porządku. A potem przytula.
Rozklejam się totalnie.
Jest w tych słowach zapewnienie, że naprawdę wszystko jest w porządku, nie tylko tu, ale w ogóle. Że nie jestem sama. Że mogę się oprzeć na innych. Płaczę długo w samochodzie, z wdzięcznością i lekkością.




*****
Z największej ciemności wychodzę jeszcze długie tygodnie. W tym czasie pracuję, odwołując mnóstwo projektów, ale to niemal niezauważalne w internecie. Nagrywam, piszę, udzielam wywiadów. Oprócz najbliższych nikt nic nie widzi. Nie leżę na kanapie patrząc pusto w sufit. Robię swoje rzeczy i kręcę cały ten świat, tylko nie ma mnie we mnie.



(Napisałam o tym z ogromną obawą, jak zostanę zaszufladkowana i oceniona, i odwagą daną mi wcześniej przez mnóstwo innych odważnych kobiet, wychodzących na arenę i odsłaniających się w światłach reflektorów. Chcę, by depresja przestała być tabu. Rozmawiam o niej z dziećmi, mówię otwarcie ludziom.
Chorzy nie są nienormalni, nie są zagrożeniem dla otoczenia, nie sieją spustoszenia i nie użalają się nad sobą.)

*******

Uratowało mnie nie zdawkowe: Zadzwoń, gdy będziesz potrzebowała pomocy, tylko uporczywe dopytywanie: Hej, potrzebujesz?
A teraz, potrzebujesz?
A dziś, jak u ciebie?
Hej, pamiętam.
Myślę o tobie.
Jestem.


Byłam na wielu szkoleniach, ale to depresja pokazała mi, czym jest prawdziwa świątynia empatii.

Jeśli ten tekst był dla Ciebie wpierający i chcesz mnie wesprzeć w pisaniu kolejnych: