Kiedy byłam młodą matką i zaczynałam też wspierać innych rodziców, bardzo się martwiłam, że będę niespójna. Czyli: krzewiąca zacne idee, którym czasem nie umiem sprostać.

W zaciszu domowym miałam dla siebie sporo łagodności, ale na zewnątrz stawałam się najsurowszym krytykiem – żyjącym w ciągłej obawie, że ktoś mnie zobaczy, gdy warczę na dzieci, gdy je popędzam, lub gdy się całkowicie odpalam i reaguję nieracjonalnie, gwałtownie i chaotycznie.

Pamiętam z tego czasu dużo dokładania sobie wyobrażonych oczekiwań nieznanych mi ludzi, i rozwalające mnie na kawałeczki strzępki komentarzy sugerujących, że ktoś wyłapał moje słabości – i się nimi zgorszył.

Pamiętam, jak znajomy zasugerował, że nie wyglądam, jakbym lubiła być mamą. Albo kogoś zamurowało, bo nie zachowałam się zgodnie z jego wyobrażeniami.

Bardzo to przeżywałam i mieliłam w sobie.

Dziś wiem, dlaczego tak mnie to bolało, ale wiem też jeszcze jedno: można zobaczyć kogoś piętnaście razy przez 2 minuty jego interakcji z dziećmi – i oznacza to nie więcej niż zobaczenie kogoś kilkanaście razy przez chwilę w towarzystwie jego dzieci.

Nie można wyciągnąć z tego absolutnie żadnych wniosków. ŻADNYCH. O tym, jakim jest rodzicem. O tym, jaką ma z dziećmi relację. O tym, co się dzieje u nich w domu, poza domem i gdziekolwiek indziej.

Jeśli stoję przy kasie, a przede mną matka napomina trzyletnią córeczkę, żeby przestała szarpać bramkę, bo pani na nią zaraz nakrzyczy, to wiem tylko tyle, że w tamtej sytuacji tak powiedziała swojemu dziecku.
Nie, że straszy swoje dziecko. Nie, że nie ma pojęcia o budowaniu dialogu. Nie wiem też, czy jest nerwowa, czy “ma ze sobą kontakt” i czy jej dziecko czuje się zagubione.

A kiedy nawet mam częstszy kontakt, bo (dajmy na to) dany rodzic to bliższy znajomy, i spotykamy się od dłuższego czasu, i wiele przeróżnych sytuacji za nami – to wciąż nie mam całościowego obrazu. Nie znam historii tego człowieka, by doskonale rozumieć, ile już gnoju swoich doświadczeń przerzucił. Mogę słyszeć, jak nieprzyjemnie zwraca się do swoich dzieci czy współmałżonka, i może to boleć – ale nie mówi nic o drodze, jaką ta osoba przebyła, aby nie wnieść w swoje życie gorszych zachowań, aby porzucić przemoc, agresję, pogardę, gwałtowność etc.

Mogę widzieć, jak komuś trudno jest mówić “nie” swoim dzieciom. Mogę myśleć, że uczy w ten sposób swoje dzieci przekraczania granic innych. Ale nie wiem nic o tym, ile ten człowiek przeszedł, aby odważyć się wejść w rodzicielstwo.

Czy ja próbuję usprawiedliwiać siebie lub kogokolwiek innego? Bynajmniej. Moją intencją jest wyłącznie pokazanie, że ferowanie wyrokami, stawianie diagnoz i sypanie ocenami jak z rękawa nie tylko nie pomaga, ale jest nieskuteczne i zakłamuje rzeczywistość.
Po ponad dekadzie pracy z rodzicami mam głębokie przekonanie, że każdy, którego spotkałam, starał się jak najlepiej dla siebie i swojej rodziny. KAŻDY.

Ale oprócz tego, co widać na zewnątrz – czyli rodzicielskich działań, podejmowanych codziennie na nowo, aby utrzymać siebie i dzieci we względnej równowadze – jest też ogrom tego, co pod spodem, co działa często nieświadomie, odzywając się czasem w zatrważających nas samych sposób przy niespodziewanych sytuacjach.

Oto obrażam się nie dziecko i nie mogę odezwać się do niego przez dwa dni.
Oto czuję się tak rozwścieczona, że niemal chodzę po ścianach.
Oto zapadam się w siebie, pogrążam w otchłani i nie rozumiem, jak doprowadziło mnie w to miejsce wylanie zupy przez moje roczne dziecko.

Nieważne, czy pracujesz w szkole/przedszkolu/żłobku i widujesz mnóstwo rodziców w ich relacji z dziećmi.
Nieważne, czy jesteś doświadczonym rodzicem kilkorga dzieci, czy też świeżo upieczonym opiekunem niemowlęcia.
Babcią, ciotką, wujkiem czy trenerem, wychowawcą, terapeutą rodzinnym, lekarzem, sprzedawcą, kierowcą autobusu czy też sąsiadujesz z rodziną wielodzietną.

Widzisz tylko kawałek historii, tylko skrawki opowieści.
Jakiekolwiek działanie zechcesz podjąć, nigdy nie oceniaj rodzica.

Nic nie wiesz, Jonie Snow.

Foto: Unsplash