Internet w czasach kwarantanny nie różni się specjalnie od tego sprzed niej. Kipi komentarzami, opiniami i wyrokami wygłaszanymi z nieznoszącą sprzeciwu pewnością. Jedyna różnica to ta, że teraz większość tych sądów dotyczy epidemii i szeroko pojętej rzeczywistości z nią związanej.

Szczególnie ciekawe dyskusje toczyły się, gdy zamykano szkoły i inne placówki, zalecając rodzicom przebywanie w domu z dziećmi. Wobec różnorakich reakcji i obaw szczególnie często pojawiał się komentarz wyrażany słowami:

Przykre, kiedy rodzic nie ma ochoty spędzać czasu ze swoim dzieckiem…

Zakładam, że to stwierdzenie wypływa z autentycznej troski o jakość relacji między dziećmi a rodzicami. Dobrze jednak pamiętać, że na relację tę składa się mnóstwo drobnych interakcji, codziennych sytuacji i prozaicznych czynności, mikrochwil kontaktu – zbyt wiele, aby móc na podstawie jakiegoś wycinka wyrokować o całości.
Sprawy dodatkowo nie ułatwiają dwa czynniki.
Pierwszy to nasze biologiczne wyposażenie. Zostaliśmy przygotowani do tego, by żyć w społecznościach, nie w odizolowanych mieszkaniach, nuklearnych rodzinach, w modelu: jeden rodzic większość doby pracuje, a drugi większość doby w pojedynkę zajmuje się dziećmi. Kiedy byłam młodą matką, życie ratowało mi mnóstwo detali, a jednym z nich było czyjeś stwierdzenie, że dorośli pragną dorosłych rozmów i zajęć – za każdym razem, gdy popychałam resoraki po dywanie, ta myśl pomagała mi nie stoczyć się na samo dno poczucia winy.

Bo chciałam dorosłych zajęć i rozmów, i nudziły mnie te zabawy, choć kochałam moje dzieci nad życie. Miałam w sobie miejsce i na to, i na to; nic tu się nie wykluczało.

Drugi czynnik to sama pandemia. Sytuacja, w jakiej nie byliśmy, nie mamy więc wprawy, wypracowanych procedur ani sprawdzonych rozwiązań. Edukacja, praca, nasze codzienne zwyczaje – wszystko uległo zmianie i potrzeba nam czasu, aby odnaleźć się w tej rzeczywistości.
W związku z tym bycie w domu z dziećmi oznacza o wiele więcej, niż bycie w domu z dziećmi. To szereg różnych emocji, następujących wymiennie po sobie, z różną intensywnością i w różnej skali.
To niepewność o pracę, o zdrowie, o najbliższych; to wątpliwości, które wyjście z domu jest konieczne, które zakupy niezbędne. To zmagania z pracą i nauką online. To przełożone i odwołane wyjazdy, projekty, przyjemności. To obawy, smutek, rezygnacja.
Każdy tydzień stanowi  kolejny etap; pierwszego tygodnia pilnowałam struktury, pór posiłków, nauki, pracy. Dziś wydaje mi się to wszystko bez większego znaczenia, wstaniemy kiedy wstaniemy, położymy się, kiedy się położymy – i tak nic o określonych godzinach na nas specjalnie nie czeka.

…naprawdę wam współczuję.

Nie wiem, czy jest tak naprawdę czego. Trywializując: mogę lubić pomidorową w poniedziałek, wtorek i środę, w czwartek trochę mniej, a w piątek na myśl o tej zupie zrobi mi się już niedobrze.
Bo w życiu dążymy do równowagi.
Między pracą a odpoczynkiem.
Między aktywnością a bezruchem.
Między dawaniem a braniem.
Między byciem dla innych a byciem dla siebie.

Zwłaszcza to ostatnie mocno jest teraz być może zachwiane. Trudno znaleźć czas i przestrzeń dla siebie, gdy ma się małe mieszkanie i małe dzieci, a wychodzić niespecjalnie można. I jeśli czuje się niechęć do przeżycia po raz kolejny podobnego dnia z tym samym zestawem ludzi, to nie potrzebuje się współczucia, tylko raczej przyznania: no przecież, że można mieć dość!

To, że nie mam ochoty na coś w tej chwili, nie neguje mojej ogólnej postawy. To, że mam dość siedzenia w domu, nie znaczy, że go nienawidzę. To, że chciałabym choć na jeden dzień, aby każdy znalazł sobie zajęcie bez mojego udziału, nie oznacza, że wolałabym ich wszystkich już nigdy nie spotkać.

To nie jest zero-jeden, czarno-białe, albo rybki, albo akwarium. To i to, i to razem, obok siebie.

Czy to naprawdę tak trudno pobyć z własnym dzieckiem?

Bywa różnie. Czasem trudno, czasem łatwo. Stawianie takich pytań raczej  nikogo w niczym nie wspiera – co najwyżej autorowi da poczucie, że radzi sobie lepiej, bo dla niego to sama słodycz, a odbiorcę może wpędzić w otchłań wyrzutów sumienia, bo może dla niego jest to z różnych powodów katorga.

Z dobrych powodów.
Bo dziecku trudno i przejawia trudne zachowania, zatem bycie z nim dalekie jest od słodyczy.
Bo brakuje odskoczni, równowagi.
Bo rodzicowi jest tak ciężko odnaleźć się w aktualnej sytuacji, że nie ma siły na bycie z dzieckiem i wspieranie go.
Bo ilość zadań do odrobienia jest przytłaczająca, do tego praca własna i zajmowanie się młodszym rodzeństwem oraz domem daje po prostu niewyobrażalny ogrom zadań na człowieka.
Bo to, że jednemu łatwo, nie oznacza, że wszystkim.

Jeśli ktoś pisze, że mu trudno, że ma dość, że krzyczy, opędza się od dzieci,  niemal co pięć minut marzy o wystrzeleniu się w kosmos – to ma dobry powód, żeby tak czuć. Nie trzeba mu z politowaniem współczuć, można spytać, czego potrzebuje. Można spróbować zobaczyć to jego oczami, bez dawania rad i wygłaszania ogólnikowych stwierdzeń. Można ucieszyć się, że ma się inaczej i przyjąć, że różni ludzie doświadczają podobnych spraw w różny sposób.
Można im w tym z ciekawością potowarzyszyć, wirtualnie przytulić czy wysłać słowa wsparcia. Nie warto ubolewać, dziwić się i negować.

To jest zresztą zadanie, które sobie ustawiłam jako internetowy priorytet na czas kwarantanny. Poszerzać przestrzeń do przyjmowania wszystkiego, co mówią inni.
Co myślą, jak się czują, jakie mają zdanie na temat czynionych przez rząd kroków wobec pandemii, jak widzą aktualną sytuację. Mogę się z nimi nie zgadzać bez zarzucania im czegokolwiek. Mogę widzieć to inaczej, a ich widzenie inaczej w niczym nie zagraża mojemu.

Każdy z nas ma dobry powód, by widzieć świat tak, jak widzi.
Wystarczy, że nie będziemy innym wpychać naszych powodów do gardła.

Foto: Zbiory Unsplash