Trudno jest pisać o tym Dniu bez ocierania się o zbytnią patetyczność czy łzawość.
Nie jestem też do końca przekonana, czy tak potrafię.

Nie świętuję go co roku, raczej zapominam i dopiero wieczorem 15.10 odkrywam, że to właśnie dziś. A jednak za każdym razem, gdy mówię o sobie, że jestem mamą trójki, w myślach dotykam tej boleśnie utraconej pozostałej dwójki naszych dzieci.

Ze spotkania z psychologiem szpitalnym pamiętam jedynie, że utracone dzieci istnieją w historii naszej rodziny – czy tego chcemy, czy nie. Że ważne jest, aby obchodzić rocznice, opowiadać o nich dzieciom, które są z nami, nie tworzyć na kartach rodzinnej historii białej plamy.

Dlatego nasze dzieci wiedzą, że miały siostry. Miały, choć te młodsze nie towarzyszyły nam jeszcze w tych trudnych chwilach – przyszły na świat później. Nie byłoby ich na świecie, gdyby ich siostry żyły. Paradoks, który do dziś jest ponad moje zdolności rozumienia.

Wiedzą, co i dlaczego się stało. Znają imiona. Chodzą razem z nami na cmentarz. Traktują sprawę w sposób bardzo naturalny, tak jak sami dorośli czasem nie potrafią. Jest im łatwiej, bo nie były zaangażowane emocjonalnie, a z drugiej strony widzę ich zaangażowanie w opiekę nad grobem, w opiekę nad wspomnieniami.

Dzieci pomagają złapać dystans. Średnia urodziła się równo rok po śmierci swoich sióstr i początkowo, gdy przychodziłam z nią na cmentarz, miałam poczucie, jakbym je zdradzała. Jakby moja radość z jej narodzin zaprzeczała w jakikolwiek sposób cierpieniu po ich śmierci. Sporo czasu zajęło mi uznanie, że jedno nie wyklucza drugiego. Jej życie jest linią ciągłą ich śmierci, tak jak śmierć jest naturalną koleją życia.

Znów ten patos. Widać nie da się go uniknąć – niewielu umie w sposób prosty mówić o tak wzniosłych sprawach. Dzieci to potrafią. Jest tu i tam, teraz i kiedyś, życie i śmierć. Wszystko jest proste.

Śmierć zamyka oczy jednym, by otworzyć drugim.

Foto: Unsplash